TBMM (AA) - TBMM Deprem Araştırma Komisyonu Başkanı, AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Veysel Eroğlu, binaların 3-5 yılda bir denetlenmesi; izinsiz tadilat yaptıranların yanı sıra yapanların da cezalandırılması gerektiğini söyledi.
Kahramanmaraş Merkezli Depremlerin Sonuçlarının Bütün Yönleriyle Araştırılması, Depreme Dirençli Yapı Stokunun Oluşturulması ve Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Etkinliğinin Artırılması İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, Eroğlu başkanlığında toplandı.
Komisyonda sunum yapan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, yaklaşık 9 saat arayla iki ayrı deprem meydan geldiğini anımsattı. Dünyadaki örneklere bakıldığında, bir fay kırıldığında, bu depremin hemen ardından en fazla bir veya iki fay segmentinin kırıldığını belirten Tatar, Kahramanmaraş merkezli depremlerde ise böyle olmadığını vurguladı.
Tatar, şunları kaydetti:
"Bu depreme baktığımızda Malatya fayının hemen güneyinde bulunan ve kısa bir uzanıma sahip olan Doğanşehir fayının, Çardak fayının, Amanos segmentinin kırıldığını görüyoruz. 6, 4 büyüklüğündeki 20 Şubat'taki deprem sonrasında ise Antakya'nın güneyindeki Antakya fay 'zone'una ait bir bölümün yaklaşık 25 kilometrelik kesiminin kırıldığını görüyoruz ve hatta daha da kuzeydoğuya doğru gittiğinizde, 24 Ocak 2020'de meydana gelen Elazığ depreminin kaynağını oluşturan Sürgü segmentinin, Pütürge segmentinin de bir miktar bu deprem sonrasında kırıldığını görüyoruz. Yani nereden baksanız birbirinden farklı 7 ayrı segmentin, yaklaşık 9 saatlik bir süre içerisinde kırıldığını ve bunun sonucunda nereden baksanız yine 450 kilometre civarında bir yüzey kırığı oluşturduğunu görmek mümkün."
Türkiye'de 485 diri fay bulunduğunu ve bu fayların uzunluğunun 14 bin 500 kilometre civarında olduğunu kaydeden Tatar, fayların her birinin 5 ve üzerinde bir deprem üretme potansiyeli taşıdığına işaret etti.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından şu ana kadar 19 bin 126 artçı sarsıntının yaşandığı bilgisini veren Tatar, "42 günlük süreyi hesapladığınızda neredeyse üç, dört dakikada bir artçı sarsıntının meydana geldiğini görüyorsunuz." sözlerini sarf etti.
Tatar, 7, 6 büyüklüğündeki depremlerin sonrasında yer kabuğunda maksimum 7, 3 metreye varan yer değiştirmeler gördüklerini, bunun çok büyük bir rakam olduğunu söyledi.
Yer kabuğunun sol yönlü, yatay şekilde yaklaşık 7, 5 metre yer değiştirdiğine dikkati çeken Tatar, "Yani bunun üzerinde hiçbir binanın kalması mümkün değil. O yüzden sürekli fay yasası diyoruz. Bu fay yasası meslek şovenizminin çok ötesinde bir şey. Bu, gerçekten çok ciddi şekilde ele alınması gereken bir husus ve en kısa zamanda da bunu inşallah hep birlikte yasalaştırmak durumundayız." dedi.
Türkiye'deki her bir fayın parametresinin ortaya konulması gerektiğini vurgulayan Tatar, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün (MTA) 485 fayın 172'si, üniversitelerin de yaklaşık 60-70'i üzerinde çalışma yaptığını, geriye kalan fayların da çalışılması gerektiğini vurguladı.
Depremlerin ardından hemen aksiyon alındığını belirten Tatar, TÜBİTAK MAM, AFAD, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, MTA ile 25 üniversiteden alanında uzmanlarla, geniş bir grupla çalışma yapılacağını bildirdi.
Tatar, "Bu yıldan itibaren 80 civarında, yani eli kulağında diyebileceğimiz, her an deprem üretme potansiyeli bulunan faylara öncelik verecek şekilde bunların çalışılmasını planlıyoruz." dedi.
Deprem bölgelerinde bulunan vatandaşların, "Yeni bir deprem olacak mı? Artçı olacak mı?" sorusunu sıklıkla sorduğunu aktaran Tatar, "köpek havladığında, kedi miyavladığında insanların kaçıştığını", bu noktaya geldiğini belirtti.
Tatar, "Önümüzdeki dönemlerde bölgede 5'in üzerinde oluşabilecek artçı sarsıntılar meydana gelebilir, bunu her zaman söylüyoruz. Çünkü 7, 7; 7, 6 büyüklüğündeki bir deprem, bu depremin oluşturduğu etki alanı, ortaya çıkan enerji, kırdığı fay parçasının büyüklüğü ve diğer bütün parametreleri dikkate aldığınızda bu belki de 6'nın üzerine kadar çıkabilecek büyüklükte artçı sarsıntılar yaratabilir." ifadelerini kullandı.
