Ülkemizde ve dünyada sıkça tüketilen kestane sadece sofraları değil aynı zamanda ihracat gelirlerini de şenlendiriyor. Pandemi sürecinde ciddi düşüş yaşayan kestane ihracatı gelirleri dönem dönem dalgalanma yaşasa da toparlanma sinyalleri gönderiyor. Dünya kestane ihracatı 400 milyon dolar seviyelerine yaklaşırken uzmanlar önümüzdeki 5 yılda kestane ihracatından elde edilen gelirin iki katına çıkabileceğini öngörüyor. Bu öngörünün gerçekleşmesi içinse verimli üretim ve markalaşma şart.
“Kestane ihracatında potansiyel yüksek”
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre Çin dünya kestane üretiminde lider konumunda bulunuyor. Çin’in ardından ikinci sırada bir Güney Amerika ülkesi olan Bolivya gelirken Türkiye kestane üretiminde dünya üçüncüsü konumunda yer alıyor. Katma değeri yüksek bir ürün olan kestane ihracatına yönelik detayları anlatan Boris Volfman “Kestane direkt olarak tüketilen bir ürün olduğu gibi başta tatlılar olmak üzere birçok ürün için de işlenerek kullanılan bir hammadde konumunda bulunuyor. Türkiye bu güzide tarım ürününün üretiminde dünyada üçüncü sırada yer alıyor. Üretim alanları karşılaştırıldığında lider konumunda bulunan Çin’i geçmemiz kısa vadede gerçekçi değil. Fakat ikinci sırada bulunan Bolivya’yı üretimde geçmemiz için birkaç yıl yeterli. Bu da doğru üretim ve aynı alandan daha fazla verim alma çalışmaları ile mümkün. Türkiye’nin kestane üretiminde ve ihracatında potansiyeli oldukça yüksek. TÜİK verilerine göre kestane ihracatından 2023 yılında elde edilen gelir 27 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam pandemi öncesinde 35 milyon dolar seviyesindeydi. Fakat pandeminin en ağır etkilerini gösterdiği 2020 yılında 23 milyon dolar seviyelerine geriledi” dedi.
Boris Volfman: “Tarımsal ihracatta örnek alacağımız ülke İtalya”
Boris Volfman; “2021 yılı verilerine göre Türkiye kestane ihracatı gelirlerinde de dünya üçüncüsü konumunda bulunuyor. İlk sırada İtalya, ikinci sırada ise üretimde lider konumda olan Çin yer alıyor. Fakat dikkat çekmemiz gereken başka bir husus var. İtalya dünyada aynı zamanda en büyük kestane ithalatçısı ülke konumunda. Türkiye’nin de kestane ihracatında en büyük müşterisi İtalya. Örneğin Türkiye 2023 yılında 27 milyon dolarlık kestane ihracatı gerçekleştirmiş. Bu ihracatın üçte ikisi yani 18 milyon dolarlık kısmı İtalya’ya yapılmış. Öyleyse burada görünenden farklı bir hikaye var diyebiliriz. İtalya ithal ettiği ürünleri işliyor ve katma değerli bir şekilde farklı ülkelere ihraç ediyor. Bu da bize şunu gösteriyor, Türk ihracatçısının örnek alacağı ülkelerinde başında kesinlikle İtalya geliyor. Bizler aynı hikayeyi fındıkta da görüyoruz. En büyük fındık üreticisi ülke olmamız bu üründen en çok parayı kazanan ülke olduğumuz anlamına maalesef gelmiyor. Bu çağda sadece üretmek yetmiyor, inovasyon ve markalaşma da ürünün fiyatını katlamaya olanak sağlıyor. İtalya bunu çok iyi şekilde başarıyor, bizler de bunu başarabilecek potansiyele sahibiz.” şeklinde konuştu.
Kestane deyince akla Bursa geliyor ama lider Aydın
Türkiye’de kestane denildiğinde akla ilk gelen şehir Bursa oluyor. Bu düşüncenin altında yatan en büyük etkenlerden birisi de hiç şüphesiz Bursa şehrinin kestane şekeri ile özdeşleşmesi. Fakat Türkiye’de kestane üretimi denildiğinde ilk sırada Aydın şehri yer alıyor. Öyle ki Aydın tek başına ülkemizdeki kestane üretiminin üçte birinden fazlasını gerçekleştiriyor. İkinci sırada ise Ege’nin incisi İzmir konumlanıyor. Bursa ise Türkiye’nin kestane üretiminin yalnızca %2, 5’luk kısmını karşılayarak dokuzuncu sırada yer alıyor. Kestane ihracatı ile ilgili bir diğer önemli konu da yüksek fiyattan alıcı bulabilmek. İhracatçılar Türk kestanesinin daha yüksek fiyattan alıcı bulma potansiyeli olduğunu vurguluyor. İhracat gelirleri de bu tezi destekliyor. TÜİK verilerine göre pandemi öncesine kadar ton başına 2.500 dolar civarı gelir elde edilen kestaneden son 2 yıldır ton başına 3.000 doların üzerinde gelir elde ediliyor.
