Tarım ve Orman Bakanlığı'nın taklit-tağşiş ürünler listesi, Türkiye'nin gündemine bomba gibi düştü. 2 Ekim'de yayımlanan listeye göre, aralarında ünlü restoran zinciri Köfteci Yusuf'un da bulunduğu birçok işletmede domuz eti kullanıldığı ortaya çıktı. Çiftliklerde yetiştirilen domuz etinin dana etinden daha pahalı olması, "Neden restoranlar domuz etini tercih ediyor?" sorusunu gündeme getirdi. Ancak işin aslı çok farklı: Kullanılan domuz eti, çiftliklerde yetiştirilen evcil domuzlardan değil, yaban domuzlarından elde ediliyor.
Yaban Domuzu Tercihinin Nedeni Nedir?
Gourmet Pork şirketinin ithalat sorumlusu Halit Özbahçıvan, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın listesinde yer alan bazı işletmelerin, yasal olmayan yollarla avlanan yaban domuzlarını kullandığını ifade eden Özbahçıvan, "Ucuz olması için çiftliklerde yetiştirilen domuzların etlerini kullanmaları anlamsız olur. Onların kullandığı, yasalara aykırı şekilde avlanan yaban domuzları," dedi. Bu açıklama, restoranların maliyetleri düşürmek için sağlıklı olmayan yaban domuzlarını tercih ettiğini gözler önüne serdi.
Yaban Domuzları Nasıl Temin Ediliyor?
Yaban domuzu kullanımı, adı konulmamış gayri resmi bir piyasanın parçası. Avcılar tarafından avlanan bu domuzlar, çeşitli yollardan restoranlara satılıyor. Halit Özbahçıvan, "Bazen avcılar bize bile gelip vurdukları yaban domuzlarını satmaya çalışıyorlar" diyerek, bu piyasanın nasıl işlediğini anlattı. Çiftlik domuzları yerine yaban domuzlarının tercih edilmesi, hem sağlık hem de yasa dışı ticaret konularında ciddi endişelere yol açıyor.
Yaban Domuzu Etinde Sağlık Riski: Trişin Paraziti
Yaban domuzlarının, çiftliklerde yetiştirilen domuzlara kıyasla en büyük dezavantajı sağlık riskleri. Özellikle "trişin" adı verilen parazit, yaban domuzu etinde sıklıkla bulunuyor. Özbahçıvan, "Çiftliklerdeki domuzlar için özel sağlık kontrolleri yapılır. Ancak yaban domuzu etlerinde parazit riski çok daha yüksektir," diyerek duruma dikkat çekti. Trişin paraziti, insanlarda ölümcül hastalıklara yol açabilirken, domuzlarda belirgin bir hastalık belirtisi göstermiyor.
Maliyet ve Risk Dengesi: Restoranlar Neden Bu Yola Başvuruyor?
Çiftliklerde yetiştirilen domuz etinin fiyatının dana etinden daha yüksek olması, restoranların maliyetlerini düşürme çabalarını açıklıyor. Karkas dana eti 300-350 TL arasında satılırken, karkas domuz etinin fiyatı 350-400 TL bandında. Ancak, yaban domuzu etinin bu fiyatların altına mal edilebilmesi, bazı işletmeler için cazip hale geliyor. Restoranlar, yasalara aykırı bu tercihle hem maliyetlerini düşürmeyi amaçlıyor hem de sağlık açısından büyük riskleri göze alıyor.
Kamuoyunda Artan Tepkiler ve Soruşturma Süreci
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklamaları sonrası, ünlü restoranların adının karıştığı bu skandal, toplumda büyük bir tepkiye yol açtı. Yaban domuzlarının yasa dışı ticareti ve restoranların bu etleri kullanması üzerine soruşturmanın derinleştirilmesi bekleniyor. Tüketicilerin gıda güvenliği konusunda duyarlılığı artarken, Bakanlık da bu tür yasadışı uygulamaların peşini bırakmama konusunda kararlı görünüyor.