Rize Depremi Diri Fay Haritasını Değiştiriyor: Doğu Karadeniz'de Deprem Tehlikesi Artıyor
15 Kasım 2024’te Rize’nin Hemşin ilçesinde meydana gelen 4,7 büyüklüğündeki deprem, Karadeniz Bölgesi’nde sismik hareketlilikle ilgili önemli bir gerçeği ortaya çıkardı. Depremin ardından hız kazanan araştırmalar sonucunda, bölgede daha önce bilinmeyen diri fayların varlığı tespit edildi. Bu gelişme, Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki deprem tehlike seviyesinin yeniden değerlendirileceğini gösteriyor.
KTÜ Heyelan Uygulama Araştırma Merkezi’nden Açıklama
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Heyelan Uygulama Araştırma Merkezi, depremlerin bölgedeki heyelan, taşkın ve kaya düşmesi gibi afetlere etkisini araştırıyor. Merkez yönetiminden Prof. Dr. Hakan Ersoy, Hemşin depreminin kayıtlara geçmemiş bir fay üzerinde meydana gelmesinin endişe verici olduğunu belirtti. "Depremlerden sonra heyelanlar ve kaya düşmeleri gibi ikincil afetler artabiliyor. Bu etkilerin bölgede nasıl sonuçlar doğurduğunu inceliyoruz," dedi.
Deprem ve İkincil Afetler Arasındaki Bağlantı
Trabzon’da 5 Ocak’ta 3,2 ve 9 Ocak’ta 3,4 büyüklüğünde yaşanan depremlerle ilgili konuşan Ersoy, "Bu küçük ölçekli depremler, zemin titreşimleri ve yağışla birleştiğinde heyelanlara neden olabilir. Doğu Karadeniz’de bu tür afetlerin etkilerini yaşamaya başladık," ifadelerini kullandı.
Dolgu Alanları ve Deprem Tehlikesi
Ersoy, Doğu Karadeniz’in büyük bir kısmının alçak kodlara ve dolgu alanlarına inşa edildiğine dikkat çekerek, "Dolgu zeminler, kaya zeminlere oranla depremin şiddetini çok daha fazla büyütür. Bu, olası bir depremde etkilerin daha yıkıcı olabileceği anlamına geliyor. Yapısal önlemlerin alınması hayati önem taşıyor," dedi.
Yeni Diri Fay Haritası Güncelleniyor
Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir ise Doğu Karadeniz’in düşük deprem aktivitesine sahip bir bölge olarak bilinse de son dönemde yapılan çalışmaların farklı bir tablo çizdiğini söyledi. "Sinop-Artvin hattında kayma hızı düşük ama diri fay kategorisine giren faylar tespit edildi. Ayrıca Karadeniz’in Samsun-Trabzon arasında kalan bölgesinde deniz tabanında deprem üretme potansiyeli olan faylar bulundu. Bu bilgiler, Türkiye diri fay haritasına işleniyor ve Doğu Karadeniz’in deprem tehlike seviyesinin değişmesi bekleniyor," açıklamasında bulundu.
İkincil Afetler Önceden Belirlenmeli
Sözbilir, küçük ölçekli depremlerin yıkıcı özellikte olmasa da ikincil afetlere neden olabileceğini vurgulayarak, "Bölgede afet risk alanlarının önceden belirlenmesi ve önleyici çalışmalar yapılması büyük önem taşıyor," dedi.
Sonuç ve Önlemler
Rize depremi ve ardından yapılan tespitler, Doğu Karadeniz’de deprem riskinin daha önce düşünüldüğünden daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, afet etkilerini azaltmak için hem yapısal önlemlerin artırılması hem de ikincil afetlere yönelik hazırlıkların hızlandırılması gerektiğini belirtiyor. Yenilenen diri fay haritasının, bölge halkı ve altyapı planlamasında önemli bir rehber olması bekleniyor.