Kosova'nın kuzeyinde bir süredir artan gerilimin dün akşam sıcak çatışmaya dönüşmesi Avrupa'da Ukrayna'nın ardından yeni savaş endişelerine yol açtı.
Kosova'nın kuzeyinde çoğunlukla Sırpların yaşadığı bölgelerdeki belediyelerde Arnavut yetkililerin ve polisin görevlendirilmesine karşı çıkan Kosovalı Sırplar ve güvenlik güçleri arasında geçen hafta arbede yaşanmıştı. Tansiyon dün hızla tırmandı, Zveçan Belediyesi önünde protesto gösterisi düzenleyen Sırplarla NATO’nun Kosova’daki Barış Gücü (KFOR) birlikleri arasında çıkan çatışmada en az 30 Barış Gücü askeri ve 50'de fazla Sırp gösterici yaralandı.
Göz yaşartıcı gaz ve ses bombalarının da kullanıldığı olaylarda çok sayıda kişi gözaltına alınırken NATO durumu “kabul edilemez” diye nitelendirerek kınadı.
TÜRKİYE’DEN İTİDAL ÇAĞRISI
Türkiye dahil birçok ülke Kosova Sırbistan'a itidal çağrısı yaptı.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Kosova'nın kuzeyinde yaşanan olayları endişeyle takip ediyoruz. Söz konusu olaylar bölgesel güvenlik ve istikrara zarar vermektedir. Tüm taraflara şiddet olaylarından kaçınma ve gerilimi tırmandıracak eylemlerde bulunmama çağrısı yapıyoruz. Kosova Barış Gücü'nün (KFOR) olayların tırmanmasını engelleme yönündeki yapıcı rolünü takdirle karşılıyoruz. Çıkan olaylarda bazı KFOR askerlerinin hafif yaralandığını üzüntüyle öğrendik. Bölgede gerilimin azaltılması, kalıcı barış ve istikrarın tesis edilebilmesinin yegâne yöntemi, halen yürütülmekte olan diyalog sürecinde ilerleme sağlanmasıdır” denildi.
AB Dış Politika Şefi Josep Borrell de tansiyonun düşürülmesi için gerekli adımların atılmasını istedi.
‘KOSOVA BAŞBAKANI YENİ ZELENSKİY OLMAK İSTİYOR’
Bu arada gerilim dün Kosova ve Sırp liderlerin televizyonda yaptıkları açıklamalarla daha da büyüdü. Kosova Başbakanı Albin Kurti, Sırbistan'ı provokasyonla suçlarken “Demokraside faşist şiddete yer yoktur” dedi. Sırbistan'ın giderek Rusya'yla yakınlaştığını kaydeden Kurti, Sırp hükümetinin Yugoslavya'nın eski lideri Slobodan Milosevic'in ideolojisinden uzaklaşamadığını savundu.
Belgrad'daki yabancı büyükelçilerle acil toplantı düzenleyen Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandır Vucic ise Kosova başbakanına çok sert tepki gösterdi. Kurti için “Yeni Zelenskiy olmanın hayalini kuruyor” diyen Vucic, bölgede büyük bir savaş çıkmasından endişelendiğini ifade etti.
Sırbistan geçen hafta artan gerilim üzerine orduyu teyakkuz durumuna geçirmiş ve sınıra asker göndermişti.
TEK TARAFLI BAĞIMSIZLIĞI TANIMADI
23 Nisan'da Kosova'nın kuzeyinde yapılan olağanüstü yerel seçimleri Arnavut siyasi partilerinin adayları kazanırken, bölgede çoğunluğu oluşturan Kosovalı Sırplar seçimi boykot etmişti.
Sırbistan, 2008'de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı kendi toprağı olarak görüyor.
Kosova, 117 ülke tarafından “bağımsız devlet” olarak tanınmasına rağmen kuzeyinde devam eden etnik gerginlikler ve Birleşmiş Milletler'e üye olamaması nedeniyle “Avrupa'nın donmuş ihtilaf bölgelerinden biri” şeklinde nitelendiriliyor.
Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, Avrupa Birliği arabuluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak yol bulmaya çalışıyor.