MERAKLA beklenen ekonomik reform paketi, yaşadığımız şu seçim ikliminde gerçekleşecek. Siyasi iklim, paketin sıcaklığını hissettirebilecek mi yoksa hala İstanbul düğümünün çözülmesi mi beklenecek? Göreceğiz... Ancak ‘İstanbul demek, Türkiye demek’ benzetmesi yapılırken, zorluklar da peşi sıra sürükleniyor. Dolar nedensiz 5.30’dan 5.70 bandında dans ediyor. Hala sandıklar sayılıyor.
BÜYÜKÇEKMECE hedef nokta. Organize usulsüzlük, tam kanunsuzluk, FETÖ parmağı, örtülü çete gibi fonksiyonlar nedeniyle mazbata krizinin faturası da kabarıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, sabah gittiği Rusya’da gün boyu yapılan yoğun görüşmelerden sonra akşamına döndü. Rusya’da Türk Yılı kapsamındaki ilk etkinliğe bile katılamadı. Oysa Ankara operasının Bolşoy’da sergilediği Troya için iki aydır yoğun taşınma yapılmıştı ve büyük bir başarı sergilenmişti.
Ne oldu da apar topar döndü. Her ne kadar Bolivya Devlet Başkanı’nın dün akşam üstü ziyareti olsa da Erdoğan’ın acilen dönüşü merak uyandırdı. İstanbul seçimi, ekonomik paket çalışması veya ABD’den İran’a saldırı ihtimali... Ama mutlaka acil bir neden...
Soğan gündemin lideri
Sembolik olması nedeniyle soğan gündemin lideri. Kilosunun 10 liraya çıkması ekonomik krizin adeta zil çanı. Soğan için KDV muhafiyeti 30 Nisan’a uzatıldı. Kapılar açıldı. Gümrük duvarı kaldırıldı. Ocak ve şubatta 70 bin ton ithal edildi. Oysa aylık tüketim 150 bin ton. Özbekistan, Mısır, İran, Azerbaycan, Kazakistan, Rusya ve hatta Suriye’den acil ithalat yapıldı. Buna rağmen soğan göz değil, cep yakıyor!
Rusya’da varlık fonumuz ile Rusya doğrudan yatırım fonu önemli bir anlaşmaya imzaya attı. Ortak yatırımlar için 900 milyon euroluk platform kuruldu. Rönesans Holding, Rusya’da 15 sağlık merkezi inşa edecek. İmzalar atıldı. Bunlar ilk Rusya yaptırımları.
Bugün Hazine Bakanı ekonomiyi rahatlatacak paketi açıklayacak. Öncü olarak Ziraat Bankası’nın, orman köylülerine yönelik yeni kredi paket müjdesi duyuruldu. 100 bin liraya kadar kredi kullanılabilecek ve öz kaynak aranmayacak. Yatırım ve işletme kredileri ile faizler konusunda da kolaylıklar bulunuyor.
Piyasa moral bekliyor
Seçim öncesi kırılganlaşan piyasadaki ortam hassasiyetini koruyor. Türkiye varlıklarının, bir ayı aşkın süredir diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla olumsuz seyri en önemli gösterge. Pakette vergi reformunun, bankacılık, finansal piyasalar düzenlemeleri, enflasyonla mücadele gibi maddelerden oluşacağı sanılıyor. Radikal önlemlerden de söz ediliyor. Yabancı sermayenin geri akışı için siyasi, demokratik ve hukuksal düzenlemeler de yapılabilir. Merkez Bankası’nın faiz indirimi beklentisinin ise temmuz ayına öteleneceği sanılıyor. Hazine nakit dengesindeki açığın çok büyüdüğü de olumsuz bir sinyal olarak ele alınıyor.
İç ve dış finansman ihtiyacının artması, yeni kaynak arayışlarını zorluyor. Döviz borçları ve sorunlu krediler çözüm bekliyor. Ekonomiyi finanse edecek yabancı kaynaklara ihtiyaç duyuluyor. Özel sektör borçları ve dış finansman açısından da paket hayatiyet taşıyor. Varlık Fonu, tasarruf tedbirleri, yeni teşvikler söz konusu olabilir.
İstihdam önemli beklenti
Belli ki sigaradan sonra alkol ve bazı lüks tüketim malzemelerine yapılacak zamlar ile enflasyonun düşmesine katkı sağlanabilecek.
Siyasi iklimin normalleşmesi, ekonomik moral için çok önemli. Belirttiğimiz gibi dış finansman, çeşitli kaynaklar, yatırımcıların geri dönüşü ve ilişkilerin düzene oturması da siyasi trafiğin sağlıklı ilerlemesiyle orantılı olacaktır.
Bunca tahsilli gencin istihdam umudu da bu pakette öncelikli beklenti. Yönetmelik ve kararnameler ile ve hatta yasal düzenlemeler ile hemen hayatiyet bulacak yapısal reform paketi büyük rahat sağlayacaktır.