Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, atanmasının ardından kamuoyunun karşısına ikinci kez Meclis’te çıktı.
Kur hedefi, KKM ile ilgili soruları yanıtlayan Erkan, ‘kademeli, dengeli, sakin’ çıkışı işaret ederken, milyar dolarlık yatırım talepleri yağdığının altını çizerek “Yurtdışından milyar dolarlık yatırım teklifi geldi. 22 yıldır Amerika’da olduğum için genellikle bana bu ülkeden yatırımcılar geliyor. Milyar dolarlık teklif mektubu masamda” şeklinde konuştu.
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan önceki gün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda sunum yaptı, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Yurtdışından kendilerine gelen milyar dolarlık doğrudan yatırım teklifleri olduğunu kaydeden Erkan, milletvekillerinin, “Avrupa mı, Körfez kaynaklı mı?” sorusuna;
“Ben 22 senedir Amerika’da çalıştığım için bana gelenler genelde Amerika’dan oluyor. Aynı zamanda bizim rezervlerimize doğrudan giriş yapabilecek milyarlarca dolarlık teklif mektubu benim masamda” yanıtını verdi.
Marakeş yolcusu
Hafize Gaye Erkan, 11-13 Ekim tarihlerinde Fas’ın Marakeş şehrinde olacak. Başkan Erkan, Marakeş’te Dünya Bankası Grubu ve Uluslararası Para Fonu (IMF) Yıllık Toplantıları kapsamında uluslararası fonlar ve yatırım bankalarıyla buluşacak.
Erkan’ın Marakeş’te dünyanın en büyük portföy yönetim şirketi olan Blackrock’ın Amerikalı yatırım bankası JP Morgan, Alman yatırım bankası Deutschebank ile görüşmesi bekleniyor.
Dünya Bankası Grubu ve Uluslararası Para Fonu (IMF) Yıllık Toplantıları her yıl merkez bankalarının temsilcilerini, maliye ve kalkınma bakanlarını, özel sektör yöneticilerini ve akademisyenleri küresel önem taşıyan meseleleri tartışmak üzere bir araya getiriyor.27 Temmuz tarihinde enflasyon raporu için kamuoyunun karşısına çıkan Erkan, Hem milletvekillerinin hem de basının yoğun ilgisi ile karşı karşıya kalan Erkan, sözlerini, “Görevimizi de layıkıyla, Allah’ın izniyle ve sizlerin de desteğiyle, milletimizin desteğiyle inşallah yerine getirmek için buradayız, bunda da kararlıyız” şeklinde tamamladı.
Merkez Bankası, yasası gereği faaliyetlerine ilişkin olarak yılda 2 defa TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nu bilgilendiriyor.
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, Komisyon toplantısının açılışında 2018 yılından beri yılda bir kere Merkez Bankası’nın Komisyon’a geldiğini belirterek, yasada iki kere bilgilendirme yapılması gerektiğini hatırlattı. TBMM 1 Ekim’de açılmıştı, Hafize Gaye Erkan açılıştan hemen iki gün sonra Komisyon’u bilgilendirmeye geldi.
Tam zamanında Komisyon toplantısına gelen Erkan bütün milletvekilleriyle tek tek tokalaşarak selamlaştı. Toplantı boyunca hem milletvekillerinin hem de Erkan’ın nazik tutumu dikkat çekti. AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, “AK Parti iktidarlarında zannediyorum ilk kadın Merkez Bankası Başkanısınız. Diğer taraftan da Başkan Yardımcısının da kadın olması önemli bir şey” dedi. Erkan konuşmasının sonunda, “Toplumun refahına en büyük katkıyı sağlayabilmek için bir teknik kurum olarak ve teknik bir kurumun Başkanı olarak sizlerin görüşlerini çok değerli buluyoruz, hepsini not aldık, hepsini kaydettik. Sizleri TCMB’ye davet etmek isteriz, birlikte istişare etmek isteriz” ifadesini kullandı.
‘Cumhurbaşkanımız bilime önem veren bir liderdir’
Milletvekillerinin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın faiz kararıyla ilgili talimatı olup olmadığı sorularına Erkan, “Sayın Cumhurbaşkanı beni TCMB Başkanı olarak atadığında talimatını ‘TCMB Kanunu’na uygun bir şekilde fiyat istikrarını sağlayın, hayat pahalılığını bu milletin gündeminden çıkarın’ şeklinde vermişti. Biz talimatı bir defa aldık ve onun doğrultusunda yolumuza devam etmekteyiz. Kendisiyle yakın çalışan ve benim de tanıdığım herkes bilir ki Sayın Cumhurbaşkanımız bilime olağanüstü değer ve önem veren bir liderdir” yanıtını verdi.
KKM için ilk 6 ayda 150 milyar liralık ödeme
KKM’nin maliyetine yönelik sorulara Erkan, 2022 yılında Merkez Bankası’ndan 70 milyar lira, Hazine tarafından da 90 milyar liralık ödeme yapıldığını belirtirken, 2023 yılı için en sağlıklı açıklamanın gerekli denetimlerden geçen bilançonun ardından olabileceğini söyledi. Erkan’ın verdiği bilgiye göre yılın ilk yarısında Merkez Bankası tarafından 90 milyar lira, Hazine tarafından da 60 milyar liralık ödeme yapıldı.
Ne paradan sıfır atılması, ne de 500 TL’lik banknot çıkarılmasının gündemde olmadığını vurgulayan Erkan Hem net hem de brüt rezervlerde artış olduğunu söyleyerek “Bankacılık sisteminde şu an TL kredileri önde olduğu için yabancı paradan TL’ye swaplamadan dolayı bunların belli bir noktada normalleşmeye gidene kadar bu şekilde devam etmesi ama iyileşerek devam etmesi sorun değildir. Neden sorun değildir ve iyileşir? Çünkü likidite stres testlerinde yaptığımız kullanım net rezervlerinde herhangi bir likidite sorunumuz yoktur” şeklinde konuştu.
'Kur hedefimiz yok'
Erkan kur ile ilgili sorulara, Merkez Bankası’nın kurların düzeyini ya da yönünü belirleme amaçlı döviz alım ya da satım işlemleri kesinlikle yapmadığını vurgulayarak “Bizim kur hedefimiz yok, kur projeksiyonumuz yok. Türk Lirası’na FX piyasasında bazı zamanlarda sığ, çok düşük miktarlı hacimlerle 10 milyon dolarla, 5 milyon dolarla kura atak yapma durumları oluşabiliyor. Dünyadaki her merkez bankasının görev alanında olduğu gibi TCMB de böyle bir sığ ortam oluştuğu zaman gerekli likiditeyi sağlamak için piyasaya girer fakat bu minimaldir” şeklinde konuşarak hazine protokolünü kullanmadıklarını da vurguladı.
İhracatçı için çalışıyoruz
İhracatçının maliyetinde artış söz konusu olduğunu dile getirerek “Bunun üstünde TİM, DEİK, TESK, ticaret odaları, sanayi odaları, Bankalar Birliği , TOBB, hepsiyle çalışıyoruz. Teknik ekiplerimizi de oluşturduk. Birlikte çalışan ve reeskontlarda ihracatçıya yardımcı olacak şekilde, bu maliyetlerin göze alınacağı şekilde çok yakın bir zamanda bu düzenlemeleri de kamuoyuyla paylaşacağız rahatlatmak için” ifadesinde bulundu.
