Ülkemizde bildiğiniz gibi,
Yeni yılın ilk gününden başladı
Ekonomi enflasyon oranı söylentileri,
Evet biliyorsunuz ki,
Bu yıla asgari ücrete getirilen,
Zamlanma ile başladık,
Gerçi her yıl böyleydi
Değişen bir şey yoktu!
Tek değişen,
Rakamların yükselmesi oldu!
Ve de vergi ücretleri...
***
Bildiğiniz üzere
Vergideki artışlar
Enflasyonun göstergelerinden biridir
Ekonomi ve enflasyon diyoruz
Bunlarla ilişkili
Sizlere ülkemizde ‘Prekarya’
Adında piyasada yeni bir sınıfın çıktığını
Diğer yazılarımın birinde belirtmiştim;
Şimdi ‘prekarya’ sınıfını konuşalım
Ülkemizin ekonomik durumlarının
Toplumuz insanına nasıl
Yansıdığını da
Yakından görmüş olalım
Yoksa Prekaryalaştık mı ?
Bu sınıfın tehlikeli
Bir sınıf olduğu yönündeki
İddaları da konuşalım
Hep birlikte toplumumuza bakalım şimdi;
Bunun öncesinde uygun görürseniz
Bende enflasyon ve ekonomi
Üzerine genel olarak,
Herkesin bildiği
Birkaç bir şey söylemek isterim;
Zaten konumuza da bağlantılı
Daha sonra da başlıklara dönüş yapalım;
***
Enflasyonun yüksek olmasının
Bir çok nedeni vardır
Biliyorsunuz
Bunun önüne geçmek için
Her şeyden önce;
Ekonomi politikasının
Doğru bir biçimde
Uygulanması gerekir!
Birkaç nedeni
Üstünkörü olarak
Sıralayayım;
Enflasyona küreselleşmenin getirdiği,
Küresel faktörlerin etkileri;
Mesela petrol fiyatlarının artışı
Döviz kuru dalgalanmaları gibi
Eğer bir ülkenin yerel para birimi
Değer kaybederse,
İthal mal ve hizmetlerin fiyatı da artar
Bunun sonucu;
İthalat -ihracat arasındaki açıklık!
Bunun nedenine
Düşük üretim durumu denebilir
Normalde
İthalatın düşürülmesi,
İhracatın artırılması gerekir
Biliyorsunuz ki
Üretim faaliyeti,
Yüksek olmayan ülkelerde
Enflasyon tavan yapar
Çünkü dışa bağlıdır!
Üretimi olmayan ülkelerde
Ekonomik talep fazladır,
Üretimin ise az olması
Fiyatların yükselmesine sebebiyet verir
Neticede,
Enflasyonu doğuruyor
Bir diğer faktörde;
Yerli ürünlerden kaynaklı,
Yerli ürünlerin,
ithal olan ürünlerden
Pahalı olmasıdır
Çünkü ham maddenin fiyatı yüksek
Vergilerde ki artış ta
Fiyatları yükseltmekte zaten
Dışarıdan ham madde alacak durum
Yok ise;
Para değer kaybetmiş ise
Üreticinin de bir suçu yok!
Böylece;
Ekonomik verilerin doğru bir şekilde
Takip edilmesi gerekir
Yüksek olan cari açıkta
Enflasyonun nedenlerinden biri;
Dış ve iç harcamaların
Kontrol altında tutulması gerekir!
Aksi halde;
Cari açığı toplumun ödemesi beklenir
Bu da yüksek vergilerle topluma ödetilir!
Kısaca ekonomide;
Politikacıların istikrarsızlığı diyebilir miyiz?
Toplum ekonomisine
Yanlış politikaların uygulanması!
Sağlıksız ekonomi…
Yaptırımlarının uygulanmasıyla
Üretim değerlerinin erimesi
Bir çok örnek sıralanabilir
Sizlerde sıralamışsınızdır elbette
Tüm bu olumsuz örneklerin ardından
Topluma kemer sıkma politikaları uygulanır
Tasarruf öğretilir bir nevi
Bir mali disiplinsizlik,
Denetimsizlik diyebiliriz de
Yapmaları gereken,
Acilen üretimi canlandırmak
Bunun için en önce
Üretim değerlerini güçlendirmek,
Arz- talep ilişkisini,
İthalat-ihracat ilişkisini...
Sağlıklı politikalarla,
Yanlış olamayan politikalarla
Düzenlenmeleri gerekir!
Sonucu açıktır enflasyonun
Enflasyon, enflasyonu doğurur işte!
Belirgin özellikleri şunlardır;
Piyasadaki güven ortamı bozulur
Yerli para birimi ile,
Birikim yapmanın önü engelenir
Döviz cinsi birikim yapılır
Faiz oranları artırılır
Bireylerin satın alma gücü düşer
Gelir eşitsizlikleri artar
Enflasyon devam ettikçe bireylerin
Talep oranlarında azalma görülmeye başlar
Böylece;
Üreticilerin kar oranı düşer
Piyasadaki belirsizlikler,
Ekonomik dalgalanmalar…
Yatırımcıları da uzak tutar
Sizler ne dersiniz bilemiyorum
Elbette farklı düşünenlere
Saygı duymalıyız/duymalıyım
***
Şimdi toplumuza yakından
Bir mercek tutalım
Aslolan konumuza giriş yapalım
İlk önce;
Biz toplum olarak
Teknolojinin de gelişmesi
Çağın getirdiği bir 'modernite' ile,
Doğu'da 'çocuk gelin' dediğimiz
Yaşları 10-20 arası kız çocuklarının
Evlendirilmesi,
Çocuklara yapılan istismarlar...
Hatta bebeklere kadar...
Söz konusu olunca,
Takdir edilesi bir biçimde
Karşı çıkarız,
Bunun mücadelesini veririz!
Gerçektir ki ‘Takdire Şayan’
Bir ülkeyiz bu konuda
Söz konusu çocuklar olunca
Elbette böyle olmalı!
Akarsular durur, durmalı da!
Çocuklar hasas konularımızdır
Severiz ve sevmeliyiz...
Sesimizi yüksek biçimde bağırarak
Haykıralım, haykırmalıyız da!
***
Ama söz konusu
‘Çalışan Çocuklar’ olduğunda
Buna, bu kadar ses vermiyoruz
Kanayan yaramızdır çocuklar!
Çalışmak mecburiyetinde,
Bırakılmış çocuklar...
Güvencesiz iş yerlerinde,
Sokakta, orda burada,
Çıplak ayakla,
İş bulabilirlerse eğer;
Asgari ücret yeterse,
Asgari ücret altında bir rakam da
Çalıştırılırlarsa eğer;
-Ki buna hiç yorum yapmalıyım
Sizde biliyorsunuz ki asgari ücret
En minimum belirlenmiş bir rakamdır
En aşağı rakam yani!
Şimdilerde 65 yaşını doldurmuş
Emekli amcalarıyla,
Çalışan öğrenci,
Abi, ablalarıyla birlikte
Aynı işi yapan
Çocuklarımız var iş yerlerinde
Sevelim onları!
Rızkı kesilmiş, bereketsiz..
Evin çocuklarıdır onlar!
Çünkü vakitleri yoktur namaz kılmaya!
Büyük amcaları, abileri
Ablaları gibidir onlar
Çünkü çalışmaya onlar gibi
Mecbur bırakılmışlardır!
Çocuklara namaz farz bile değilken!
Şimdi bir kez daha sevelim onları…
***
Yukarıda belirttiğim ‘çocuk’ örneğinde
Görmüş olduğunuz gibi
Toplumumuzda aslında
Anormal olan olgularında
Gündelik yaşamımızla birlikte
İnsanlarımıza ne kadar
Normal geldiğini görüyoruz!
Biz bunları yaşayarak,
Benimsemişiz gibi sanki
Bize ‘Modern Çağın İnsanı’ diyorlar
‘Modern Çağın İnsanı’
Çocukları çalıştırır,
Yaşı belki 70 olan amcalarını da …
Tüm örnekler sıralanabilir
Böyle öğrettiler, bize yaşatarak
Öyle değil mi?
***
Biliyoruz ki ülkemizde,
Artık çocuklarla birlikte,
İnsanların büyük çoğunluğu
Hatta toplumumuzun
Büyük çoğunluğu
Gerek üniversite mezunu, gerek lise,
Gerek ki emekli bireyler,öğrenciler…
Hatta mültecilere kadar
Topyekün çalışıyoruz!
‘’İstatistiksel oranlara göre de zaten
Ülkemizde herkes çalışıyor!
-Hiç olur mu canım?
Dediğinizi duyar gibiyim
İşsizlik oranının düştüğünü
Açıklıyor rakamlar ya zaten!’’
Örnekleri çoğaltabiliriz
Bir örnek verilmesi gerekirse;
Kuryelik yapan birini
Baz alalım şimdi;
Daha sonra ki zamanlarda
Bir kitapçıda raf düzenlerken,
Bir zaman sonra
Markette kasiyerlik yaparken,
Daha sonraki zamanlarda
Bir tekstil işçisi olarak görmemiz,
Ya da iki işi aynı anda
Yarı zamanlı olarak
Gündüz başka bir işte çalışıp,
Gece ayrı bir işte,
Çalışırken görüyor olmamız
Onca eğitime para yatırmış,
Fakat kendi işini yapamıyor olması…
Yahut iş bulunca çalışıp,
Bulamayınca ise
İşsizlik buhranı ile
Gelecek kaygısı taşıması…
Emekli olduktan sonra
Hala çalışıyor olması…
Gündelik, geçici, esnek,
Güvencesi olmayan..
Geleceksiz işlerde çalışmak!
Toplumumuz için,
Alışagelmiş bir durum oldu artık!
***
Normal insan yaşamına bir bakalım;
İnsandan yaratılış gereği
Gündüzleri,
Belirli vakitlerinde çalışmak,
Yine belirli vakitlerinde beslenmek
Belirli vakitlerinde ibadet etmek
Belirli vakitlerinde ise
Toplumla kaynaşması
Bilakis toplumuna
Faydalı olması istenir
Sosyalleşmesi bir nevi
Geceler insanın
Dinlenmesi için yaratılmıştır!
Birde;
Normal olan bir şey söyleyeyim
Vardiyalı çalışmalarda ise
Gündüzleri
Uykusunu alıp geceleri çalışmasıdır
Neticede aynı mantık
Böylece;
İnsanın ‘insani yaşamına’
Bakmış olduk
Şimdi soruya
Sizler okurken cevap verin,
‘’Ne kadar insani bir düzende
Yaşıyoruz?’’
''Bu insani düzende,
Ne kadar insan kalınabilir?''
***
Ama sistem öyle demiyor;
‘’İnsanlar tıpkı robotlar gibi
Gece gündüz demeden sürekli
Ne iş bulursa bulsun
Gitsin çalışsın!
Yeter ki çalışsın!
Çalışmayana ekmek yok! ‘’ diyor
Bu sistemin insanları
Ne iş bulursa
Çalışmak zorunda bırakılıyor!
Çünkü;
Para kazanmak zorunda,
Bir işin güvenceliğine,
Getirisine,faydasına,
Geleceğine …
Kendisine neler kazandıracağına …
Topluma neler kazandıracağına...
Bakılmaksızın
Bireyler ne iş bulsa yapıyor!
Fakat
Sistemin kurucuları ise
Ahlak dersleri vermeyi çok iyi bilir!
***
Aslında toplumlarda zamanla
Ortaya çıkmış bu
Yukarıda bahsettiğim;
Sizin de benimle birlikte
Örneklendirdiğiniz,
Bu durumun adına
'Prekaryalaşma' denir.
Sürekli belirsiz yaşamlar yaşayan,
Çalışma hayatı güvencesizliklerle
Risklerle birlikte olan
Geleceği olmayan insan olmak!
Bu insanların özellikleridir;
Gelirlerinin güvence altında olmaması
Gelir yapısının diğer gruplardan
Farklılık göstermesi,
İhtiyacı olduğu zamanlarda,
Yakın çevresinden destek görmemesi,
Garanti altına alınmış devlet
Veya herhangi bir kurum yardımı ile
Özel birikimlerinin olmaması,
Çünkü herhangi bir iş güvencesi,
Aynı zamanda da
Gelecek garantisinden
Yoksun bırakılmışlardır!
Tanıdık bir kavramdır toplumumuzda
Öyle değilmi?
***
Bu kavramın tekil ismi ise
Kısaca ‘Prekarya’ veya ‘Prekarite’
Prekarya;
precariousness (güvencesiz)
Proleratariat (emeğini satarak geçimini sağlayanlar)
Kelimelerinin bir araya
Getirilmesiyle oluşturulmuş
Bir sözcük
Geleneksel ekonominin
Toplumsal sınıfları
Ele alındığında;
Zengin-orta-fakir...
Sınıf kavramının
Birbiriyle etkileşimidir
Denebilir aslında
Çağın getirdiği modernleşme ile
Teknoloji ve bunun kullanılması
Yeni iş alanlarının,mesleklerin
Ortaya çıkmasıyla meydana gelmiş
Bir terim de aynı zamanda
***
Şimdi bu terimle birlikte;
Zengin-orta sınıf...
Yoksulluk rakamlarının altında
Yaşamını idame ettirenleri de
Baz aldığımızda;
Yukarıda ekonomi
Ve enflasyon hakkında bahsettiğimiz
Olumsuz sonuçların sonrası
Toplumlarda
Politikacıların;
Yanlış uyguladıkları
Ekonomi politikaları
Sonucunda;
Beraberinde enflasyon,kriz,işsizlik…
Sizlerde isimlendirebilir siniz
Tüm olumsuz denetimsizlikler,
Ekonomik istikrarsızlıklar,
Üretici olmayan toplum modelinin
Ortaya çıkması v.b.
Buna ek olarak küresel boyutta
Hem sosyo-ekonomik hem de
Toplumsal boyuttaki değişimlerin
Neticesinde doğmuş bir sınıftır
***
Prekarya’nın
“Küreselleşmenin Çocuğu”
Olarak ortaya çıktığıda
Söylentiler arasındadır
Toplumun ekonomik sınıfları
Zamanla çözülerek
Yeni bir sınıf
Doğurmuştur da diyebiliriz!
Zengin sınıfın,
Orta sınıfa kayması gibi.
‘Prekarya’ sınıfının toplumda yayılması
Sadece Türkiye’de değil
Bir çok ülkede,
Yayılması sonucunda
-Zaten ilk olarak Fransa'da
Ortaya çıktığı söyleniyor
Düzenli bir işte
Çalışmayan göçmenlerle birlikte
Geçici süreli sözleşme ile çalışanları,
Temizlik işçileri ve bakıcıları,
Esnek,güvencesiz koşullarda
Çalışanların hepsini kapsıyor
Biliyorsunuz ki
En genel kavramlarla
Ele almaya çalışıyorum
Tüm konuları
Normalde tek tek
Açılması gerekiyor-
Bu sınıfın
Tehlikeli olduğundan
Bahseden toplumbilimciler var
Tehlikenin gitmesi için;
Prekarya'nın
Etkin şekilde kendisi için bir sınıf olması
Yeni bir “cennet siyaseti”
Başlatma yönünde bir güç halini alması’’
Gerektiği söyleniyor
''Cennet siyasetini ise;
*Kısmi vatandaşlığın tarih olması,
*Kimliklerin tekrar kazanılması,
Bu iki kavramda;
Hani çifte vatandaşlık
İsteyecekleri
Bir nevi
'Küreselleşen Dünya'
Algoritması var
Belki farketmişsinizdir
*Çalışmanın sadece
Ücretli emek olmadığı,
*Güvenliğin yeniden bölüşümü,
*Boş zaman hibeleri,
*Finansal sermayenin yeniden bölüşümü’...’
Şeklinde tanımlıyorlar
Yani bunlar yapılırsa
Tehlikeli hareketlilikleri
Ortadan kalkar
Demek istemişler bir nevi
Hakları verilmezse eğer;
Bu da yeni politik düşüncelerle
Kendilerine yeni yönetim düzeni
İstemeleri durumunu doğurur mu?
Ya da dünyadaki
Mevcut politika sistemlerinin
Hepsine karşı olarak
Yeni bir ekopolitika
Düzen mi getirir?
Şimdilik bilinmez
Süreçsel olarak toplumların
Değişimlerine bir örnek olarak kalsın
Sonuç olarak;
Toplumumuzda insanların
Prekaryalaştığını görebilirsiniz
Hatta derin düşündüğünüzde
Kendinizi de
Bir ‘Prekarya’ olarak görebilirsiniz!