Yurtdışında üniversite bitiren ancak Türkiye'ye geldiklerinde diplomalarında denklik olmadığı gerekçesiyle iş bulamayan ve 2022 yılı itibariyle sayıları 100 bine ulaşan mağdur doktor, mühendis, hukukçu, öğretmen diploma denklik affı bekliyor.
DİPLOMA DENKLİK SORUNU NEDİR?
YÖK denkliği, yurtdışında tanınan bir yükseköğretim kurumundan alınan ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarının Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarınca verilen ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarına eşdeğer olduğunun tespit edilmesini ifade etmektedir. Denklik belgesi, denkliği talep edilen diplomanın Türkiye’de hangi alan ve düzeyde tanındığını gösteren belgedir.
Cumhuriyet'in 2021 yılında yaptığı habere göre; Denklik sorunu yaşayan öğrencilere ilişkin 12 Aralık 2018 tarihli Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Genel Sekreterlik yazısında, 104 adet raporun aynı gün karara bağlandığı ve tüm öğrencilerin başvurularının reddildiği öğrenildi. Günde 8 saat çalışıldığı düşünüldüğünde Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun rapor başına ortalama 4 dakika 36 saniye içerisinde karar verdiği görülürken, her raporda içerisinde 12 dosya incelendiği ve dosya başına ortalama 23 saniye inceleme yapıldığı ortaya çıktı.
ÖGESEN Genel Başkanı Vahdet Özkoçak, konuyla ilgili olarak açıklamalarda bulundu. Özkoçak: "Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf olduğu Lizbon Sözleşmesi'ne istinaden yurt dışındaki birçok ülkeye YÖK'ten alınan tanınırlık yazılarına istinaden okumaya giden öğrenciler; okullarını bitirip geri döndüklerinde çeşitli bahaneler ile denklik noktasında, 2547 Sayılı kanuna istinaden kurulan, YÖK'ün hukuksuz kararları ile karşı karşıya kalmıştır. YÖK; Uluslararası anlaşma olan Lizbon Sözleşmesi'ni hiçe sayarak verdikleri kararlar neticesinde Türk gençlerini mağdur ederek devletine küstürmeye çalışmaktadır.
Şöyle ki; Anayasanın 90. maddesinin açıkça düzenlediği "Uluslararası anlaşmalar iç hukuk kurallarıyla ve yönetmelikleriyle değiştirilemez" maddesine rağmen YÖK neredeyse her yıl yönetmelik değişikliğine giderek ve yönetmelikleri geriye yürüterek geride mağdurlar ordusu bırakmaktadır.
YÖK, Anayasanın 10. Maddesinde belirtilen “eşitlik ilkesine” rağmen aynı sınıftan mezun olan öğrencilere farklı farklı kararlar vermektedir. Örneğin aynı okul, aynı bölüm ve aynı sınıftan aynı şartlarda ve aynı anda mezun olan öğrencilerden birine, fark dersi, birine STS sınavı verirken diğerine de doğrudan RED vermektedir. Konu ile alakalı YÖK ile iletişime geçildiğinde ise denklik incelemeleri kişiye özel yapılmaktadır cevabını almaktayız.
Ayrıca YÖK tarafından eğitim dili ve üniversitenin vermiş olduğu eğitimi Türkçe olarak tanınan üniversite mezunlarına, Türkçe dilinde eğitim alınması nedeniyle denklik başvurularına RET kararı verilmiştir. Oysaki bu üniversitelerin bulunduğu ülkelerin resmi dillerinden biri olarak Türkçe kabul edilmiştir. Fakat YÖK, Türkçe eğitimi ret sebebi görmektedir. Hatta bu hukuksuzluğu dava edip Türkçe dilinde eğitim gördüğü için ret edilenler davaları kazandıkları halde YÖK mahkeme kararlarını uygulamamaktadır.
Yine Anayasanın 2. maddesinde yer alan hukuk devleti ilkesinin vazgeçilmez unsurlarından birisi kanunların hukuk güvenliği sağlaması, bu doğrultuda geleceğe yönelik, öngörülebilir kurallar içermesi gerekliliğidir. Bu nedenle, hukuk devletinde güven ve istikrarın korunabilmesi için kural olarak kanunlar yürürlüğe girdikleri tarihten sonraki olaylara uygulanır olmasına rağmen YÖK; 5/12/2017 tarihinde yürürlükte olan yönetmelik ile eğitim hayatına başlayan öğrencilere 9/4/2021 tarihindeki yönetmeliği uygulayarak ÖSYM puan şartı talep edilmektedir.
Bu gelişmeler ışığında önemli bir konuda, tüm bu hukuksuzluklar dava edildiğinde karşılaştığımız olay bizleri yıpratmaktadır.
İdare Mahkemesi tarafından RET kararları iptal edilse dahi YÖK tarafından başka bir gerekçe üretilerek tekrar bir koşul daha ileri sürülmektedir.
Anayasa Mahkemesi Şubat ayında hukuka aykırı olarak, denklik mağdurları aleyhine vermiş oldukları bir kararı tamda denklik sorunu AK Parti ve MHP MYK'sında görüşülmeye ve destek açıklamaları gelmeye başladığı esnada ortaya çıkararak yayınlatmış ve hem sağ kesime hem de sol kesime yakın olan gazetelerde manşet haber olarak yayınlatılmıştır.
Bir ülke düşünün ki, en yüksek yargı mercii olan Anayasa Mahkemesi, devletimizin altına imza attığı Lizbon Sözleşmesinden tek kelime bahsetmeden, 1961 Viyana antlaşmalar hukuku amir hükmüne göre Ahtevefa ilkesine aykırı olarak, Uluslararası bir sözleşmeyi işlevsiz hale getirmek ve iç hukuku bahane ederek antlaşmayı uygulamamak için elinden gelen çabayı gösteriyor.
Bu karar Lizbon sözleşmesine taraf olan devletimizi de 55 ülke karşısında zor duruma düşürmek ve uluslararası siyasi kriz çıkartmaya yönelik bir karar olduğunu da belirtmek gerekir.
Aslına bakıldığında denklik sorununun çözümü çok basit. Ülkemizin de taraf olduğu Lizbon Eğitim Sözleşmesi gereğince, YÖK’ün tanıdığı okullardan mezun olan öğrencilerin yine aynı sözleşmeye istinaden ve taraf olan ülkelerinde uyguladığı şekilde, kurulacak intibak komisyonlarının incelemesi akabinde (FETÖ & PDY ve sair terör örgütleri ile iltisaklı ve irtibatı bulunmayanlar için) denklik sorunu nedeniyle mağduriyet yaşanmışlık göz önüne alınarak, eğitim düzeyleri karşılaştırma yapılarak Fark Dersi ve Staj eğitimi şeklinde bir üniversitede tamamlatılarak haklarının verilmesi şeklinde yapılabilir.
Diploma Denklik Mağdurları Derneği Başkanı Ahmet Özdemir ise, mağdur olan binlerce kişinin mağduriyetini gidermek ve seslerini duyurmak için Diploma Denklik Mağdurları Derneği'ni kurduklarını belirtti.
Dernek üyeleri, "Bizler, uluslararası eğitim anlaşması olan Lizbon Sözleşmesi gereği Yurt dışında Lisans Eğitimi almış; ancak YÖK tarafından hukuka aykırı ve başına buyruk şekilde Diploma Denklik hakları gasp edilmiş, sayıları 100.000’i bulan, Kamuoyunda Diploma Denklik Mağdurları olarak bilinen bir topluluğuz. Amacımız, YÖK’ÜN yürürlükte bulunan Lizbon Anlaşmasına, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 90. Maddesi gereği uygun davranarak, anlaşmaya taraf olan diğer ülkelerde olduğu gibi bizim kendi öz yurdumuzda da hakkımız olan diploma denkliklerinin tarafımıza verilmesidir.
Yıllardır YÖK’ün Diploma Denklik konusunda keyfi uygulamaları neticesinde geride 100.000’e yakın mağdur ordusu bıraktığı bilinmesi gerekir. Bu hukuksuz uygulamalar ile hakkımız olan denkliklerimize kavuşma mücadelemizde, tüm diploma denklik mağdurlarının bir çatı altında toplanması için tüzel bir kişiliğe ihtiyaç hasıl olmuştur. Bu vesile ile Tüm mağdurları kucaklayan, aynı çatı altında birleştiren ve hakkımız olan Diploma denkliklerimizin tarafımıza verilmesi için hep beraber, el ele, kol kola çalışacağımız DİPLOMA DENKLİK MAĞDURLARI DERNEĞİ 24.08.2022 Tarihi itibariyle kurulmuştur.
YÖK tarafından gerçekleştirilen bu haksızlığın en kısa sürede sonlandırılması ve sayıları 100.000’i bulan bizlerin bu mağduriyetinin giderilerek; en temel insani hak olan eğitim ve çalışma hakkımıza kavuşmamızı temenni eder kamuoyuna saygıyla bildiririz." açıklamasında bulundular.