Anayasa Mahkemesi’nden Emsal Karar: Kamulaştırmada Kanuni Faiz Hakkı Kalktı
Anayasa Mahkemesi, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun geçici 19. maddesinin dördüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "Taksitli ödeme süresince, 3095 sayılı Kanuna göre ayrıca kanuni faiz ödenir" hükmünü oy birliğiyle iptal etti. Resmi Gazete’de yayımlanan karar, kamulaştırma sürecinde önemli değişiklikler getirdi.
Kanuni Faiz Düzenlemesi İptal Edildi
Mahkemenin iptal ettiği düzenleme, kamulaştırma kapsamında taksitli ödeme yapılan taşınmaz sahiplerine yasal faiz hakkı tanıyordu. Bu düzenleme, kamu kurumlarının kamulaştırma bedelini taksitli ödeme planına bağladığı durumlarda, ödeme süresi boyunca alacaklılara kanuni faiz eklenmesini öngörüyordu. Ancak alınan kararla bu hak ortadan kalktı.
Mahkeme, iptal kararına gerekçe olarak düzenlemenin Anayasa'nın mülkiyet hakkı, ödeme yükümlülükleri ve kamu yararı ilkeleriyle uyumlu olmadığı değerlendirmesinde bulundu. Böylece, kamulaştırma bedelini taksitli ödeme planına bağlayan kamu kurumları, artık bu sürede kanuni faiz ödeme yükümlülüğünden kurtulmuş oldu.
Hak Sahipleri İçin Önemli Sonuçlar
Alınan kararla birlikte, kamulaştırma kapsamında taksitli ödeme yapılan mülk sahiplerinin, ödenmeyen taksitler için faiz talep etme hakları tarihe karıştı. Bu durum, özellikle büyük altyapı projelerinde veya geniş arazi kamulaştırmalarında maliyetleri ciddi şekilde düşürebilir. Aynı zamanda taşınmaz sahiplerinin kamulaştırma bedellerini tahsil ederken faiz beklentileri de sona erdi.
Hukukçular, kararın mülkiyet hakkı açısından önemli sonuçlar doğurabileceğini ve mülk sahiplerinin kamulaştırma süreçlerinde artık daha düşük bedellerle karşılaşabileceğini ifade ediyor. Özellikle uzun vadeli kamulaştırma projelerinde, faiz farklarının ödenmemesi nedeniyle vatandaşların maddi kayıplar yaşayabileceği belirtiliyor.
Kamu Kurumları İçin Maliyet Avantajı
İptal edilen düzenlemenin kamu kurumları açısından en büyük avantajı, mali yükümlülüklerin azalması olacak. Büyük ölçekli projelerde kamulaştırma bedelleri genellikle taksitli ödenirken, faiz uygulaması yüksek kamu harcamalarına yol açıyordu. Anayasa Mahkemesi'nin kararı sonrası bu yükümlülükler sona erdiği için kamu projelerinin maliyetlerinde önemli ölçüde düşüş yaşanabileceği değerlendiriliyor.
Hukuki Süreç Devam Edebilir
Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı, yeni yasal düzenlemeler yapılmasını zorunlu kılabilir. Kamuoyunda, iptal kararının hak kayıplarına neden olabileceği ve yeni bir yasal düzenleme ile taşınmaz sahiplerinin mağduriyetlerinin önüne geçilmesi gerektiği görüşü dile getiriliyor.
Sonuç olarak, Anayasa Mahkemesi’nin kararı, kamulaştırma süreçlerinde kamu kurumları ve vatandaşlar arasında mali dengeleri yeniden şekillendirecek. Mahkeme kararının uygulanmasıyla birlikte, yeni kamulaştırma işlemlerinde kanuni faiz ödenmesi yükümlülüğü ortadan kalkacak ve kamu projeleri daha düşük maliyetlerle yürütülebilecek.