KİM ne derse desin; Nemrut Dağı gizeminin hala çözülemediğine inanmıyorum. Ben hem yaz ve hem de kışın gittim. Hatta o zamanlar kıvırcık saç ve sakallarımla Heredot heykeliyle ikizmişiz gibi fotoğrafım bile bulunuyor. Burada adını yazmaktan mutluluk duyacağım bir insan var. Adıyaman'ın Kahta ilçesinin Karadut Köyü'nden Osman Yetkin. UNESCO Dünya Kültür Mirası'nın yer aldığı bu yerin bekçisi. İkinci gidişimde sürekli dağda kaldığı için böbreğinden olduğunu duyduğumda çok üzülmüştüm.
 
 
Hatta ikinci gittiğimde ilk yaptığım haberini kesip duvarına astığını görmüştüm. Çok duygulu bir andı. Son gidişimde emekli olup hatta vefat ettiğini duydum ama gerçekliğini teyit edemedim. Hayattaysan bul beni dostum.  
Adıyaman il sınırları içerisinde bulunan Nemrut Dağı üzerindeki  antik mezar, anıtsal heykel ve mimari kalıntıların yanı sıra benzersiz manzarası ile dünyaca ünlü. Eski çağlarda dağın yamaçlarında hükümdarlık yapmış olan Kommagene Kralı I. Antiochos tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için yapmış. Helenistik dönemin en görkemli kalıntılarını burada bıraktığı kayıtlarda. 
 
 
Gizemli bir dağ
 
Dağ üzerindeki antik kalıntılar 1881 yılında Diyarbakır'daki yol yapım çalışmaları sırasında mühendis Charles Sester tarafından keşfedildi.  Mithradates Kallinikos tarafından kurulan Kommagene Krallığı Orta Anadolu'nun güneyinde bulunan Antik Çağ krallığı. Verimli topraklara sahip olan krallık Roma ve Part imparatorlukların arasında stratejik bir konumda bulunuyormuş. Kalıntıların Kommagene Uygarlığı'na ait olduğunu ve Kommagene Kralı 1. Antiochos'un tarafından yapıldığı keşfedildi.
 
Nemrut Dağı Timülüsü
 
Kommagene Kralı I. Antiochos tüm kültürleri birleştirmeyi hedefleyen bir kral. O nedenle başka kültürlerin tanrılarını da bir araya getirecek heykeller yaptırmış. Kral tarafından dağın tam tepesine inşa edilen timülüs, küçük kırma taşların yığılmasıyla oluşturulmuş. Törenlere mahsus doğu, batı ve kuzey terasları olmak üzere üç terasla çevrili. Doğu terasında yaklaşık 10 metre yüksekliğindeki tahtların üzerine sıralar halinde oturmuş yüzleri güneşe bakan dev tanrı heykelleri bulunuyor. Bu terasta krallığın gökyüzü hakimiyetini temsilen koruyucu kartal, yeryüzü hakimiyetini temsilen koruyucu aslan, Kommagene Kralı I. Antiochos , Zeus, Apollon ve Herakles heykelleri bulunuyor. Simetrik bir düzende batı terasında da tahtlarında oturan dev tanrı heykelleri, Kommagene Kralı I. Antiochos'un heykeli ve tanrılarla tokalaşma kabartmaları bulunuyor.
Soldan sağa baktığımızda Kral I. Antiochos ilk başta. İkinci Kommagene tanrıçası Fortuna Thyce, Tanrı Zeus (Oromasdes), sonrasında Tanrı Apollo (Mithras-Helios-Hermes) Heracles (Artagnes-Ares-Herkül) var.
Terasta astroloji ile ilgili bir aslan horoskop kabartması da yer alıyor. Nemrut'ta gün doğum ve batımı, yönü dolayısı ile bu terastan izlenebiliyor ve her yıl bunları izleyebilmek için binlerce ziyaretçi akınına uğruyor. Kuzey terası doğu ve batı teraslarını bağlıyor. Tören yolu 180 metre uzunluğunda. 
 
Gün batımı ve doğumu
 
Kendi aracınızla gidiyorsanız gün batımını izlemek için saat en geç 15.00'te hareket etmeniz şart. Turlarla gidecekseniz katılım saati 15.00 civarı başlıyor ve otele dönüş 20.30'u buluyor. Turlar sizi Karakuş Tümülüsü, Cendere ve Selçuklu Köprüsü ,Yeni Kahta Kalesi'ne götürüyor önce. Peşinden Nemrut Milli Parkı'nda Arsameia Antik Kenti'ne geçiliyor. Peşinden Nemrut ve güneş batımı sonrasında otelinize dönüş gerçekleşiyor. Gün batımında indiğiniz yolu sabahın yine erken saatlerinde tekrar tırmanarak güneşin doğuşunu görmek için birkaç misli güç sarf etmeniz gerekiyor. 
 
 
Karakuş Tümülüsü
 
Kommagene krallık ailesine ait üzeri taşlarla kapanmış çevresinde sütunlar yer alan bir anıt mezar. Güney sütununda kartal, batıdakinde Kral II. Mithridates'in kız kardeşi Laodike ile tokalaşma kabartması, doğudakinde aslan ve boğa kabartmaları mevcut. Ayrıca doğu sütunundae Kral II.Mithidates'in (M.Ö.36-20) aile üyelerinin mezarları bulunuyor.
 
 
Cendere Köprüsü
 
Dünya tek "kemerli taş köprü" mühendisliğinin bir harikası olan Cendere köprüsünün asıl adı banisi Afrika kökenli Roma İmparatoru Lucius Septimius Severus. O nedenle "Severan" köprüsü. Bir de efsanesi var: Emesa'daki (Humus) El-Gebal (Dağ/Güneş tanrısı) rahibinin yetişkin kızı Julia Domna ile ilgili ilginç bir kehanet Severus'un kulağına gider. Rivayete göre kahinler Julia Domna'nın büyük bir kralla evleneceği kehanetinde bulunur ve bu gerçekleşir. Afrika kökenli Suriye valisi artık Ortadoğu'nun, Mezopotamyalıların damadı olurken Suriyeli "Dağ Şeyhi"nin kızı da geleceğin Roma hanedanına gelin olur.  
Antik Roma döneminden çok güzel bir eser. 120 metre uzunluğunda, 30 metre yüksekliğinde ve 7 metre genişliğinde. Köprüde bulunmayan sütunla ilgili bir de rivayet var: Köprüde Severus, karısı J.Domna ile oğulları Caracalla ve Geta adına toplam dört sütun bulunurmuş. Ancak Caracalla imparator olunca kardeşi Geta'yı öldürtür ve onun adına dikilen sütunun kaldırtır. Köprünün arkasında kanyon var. 
 
Selçuklu Köprüsü 
 
Romalıların yapıldığı düşünülüyor. Selçuklular döneminde kullanıldığı için Selçuklu Köprüsü, Memlukler zamanında restore edildiği içinde Memluk Köprüsü , son dönemde ise Şeytan Köprüsü olarak anılıyor. Köprü üzerinden Yeni Kale (Kahta Kalesi) çayına uzanan tünelleri ile  büyüleyici bir güzelliğe sahip. 
 
 
Nasıl gidilir?
 
Nemrut'a Adıyaman'a uçakla gidip buradan Kahta ilçesine geçebilirsiniz. Burada da özel araç kiralama ya da turlarla Nemrut Dağı'na çıkılıyor. Havaalanı ile Kahta arası 15 kilometre. Urfa, Antep gibi çevre illerden de kara yolu ulaşımı mevcut. 
 
Nerede kalınır?
 
Adıyaman merkezde konaklayanlar çevreyi daha fazla gezme imkanı bulur. Amaç direkt Nemrut ise Kahta'da konaklamakta yarar var. Fakat burada konaklama şartları merkeze oranla daha az. Gelmeden önce araştırma ve rezervasyon şart. 
 
 
Ne yenir?
Buğday, baklagiller, patlıcan, domates ve bol bol baharat olsa da Kahta ilçesindeki baraj gölü kıyısında balık yemek de mümkün. Kahvaltıda közde pişmiş biber müthiş.  Meyir çorbası, yarpuzlu köfte. çiğ ve içli köfte, besni tavası. Adıyaman patlıcan köftesi, ekşili basalla köftesi, kabak aşı, patlıcan cacağı, Adıyaman kebabı, Adıyaman hıtabı, saç ekmeği, pestil, köme (kömele), şillik (şıllık) tatlısı. Yemekler süper, kilo almamaya dikkat.
 
Yorum
 
Nemrut'u görmeden, güneşi doğdurup ve batırmadan sakın ölmeyin. Muhteşem ötesinde. Her ne kadar Nemrut'un kış aylarında kapalı olduğu söylense de ilk karların yağdığı ana denk getirirseniz bu mümkün.  Tabii ki yaz aylarında güneşin doğuş ve batışını yakalamak çok daha mümkün. Fakat kış güzelliği de çok ayrı. Kış aylarında gidecekler yanınıza pekmez almayı unutmayın. Çünkü yukarıda neredeyse kurtlanmaya yüz tutan karları pekmezinize katarak yemenin mutluluğunu yaşayın. Evet evet mutlaka gitmelisiniz.