Anadolu topraklarında, Darende’de kendi adıyla anılan bir tepenin başında bir şehit ve seyyid mezarı vardır. Bu mübarek kabir; Battal Gazi’nin amcası ve kayınpederi olan ‘’Seyyid Hasan Gazi’’ Hazretlerinindir. Darende’nin Zengibar kalesinin güneydoğusunda Ilıcak mahallesinin üst kısmında “Hasan Gazi” tepesinde şehit düştüğü yerde medfundur.
Hanifi Hoca, el yazması Darende Tarihi adlı eserinde; burada medfun olduğunu zikreder. Hicri 150-200 yılları arasında Abbasi Hükümdarı Emir Ömer zamanında ordu kumandanı olarak görevlendirildiği nakledilmektedir. Yine 1888 tarihli “Sivas Vilayet Salnâmesinde; “Ğazzat-ı Kiramdan Hasan Gazi” cümlesiyle başlayan ibarede kabrinin Darende’de olduğu belirtilmektedir.
Kabir taşında “Fahr’il-Ulema Eş-Şehid Hasan Gazi” ayak taşında ise “Tarih Sene 830 Rahmetullahi Aleyh” yazılıdır. Battal Gazi’nin hicri 122 yılında vefat ettiği birçok kaynakta zikredilmekle birlikte buna en yakın tarihler miladi 740 senesidir. Evliya Çelebi Seyahatnamesinde, Battal Gazi’nin Abbasi Hükümdarı Harun Reşid döneminde yaşadığını zikretmektedir. Mevcut bina “Seyyid Hacı Bekir’in Hayratı sene 1242” tamir kitabesinde belirtildiği gibi bundan 183 yıl önce yapıldığı anlaşılmaktadır.
Destanlarımızdan, halk hikâyelerine, masallarımıza kadar her metin türünde gördüğümüz, ölüp dirilme motifi, burada da yer almaktadır. Rivayete göre;Hasan Gazi her sabah, erkenden türbesinden çıkar; abdest almak için, tepeden aşağıya iner ve abdestini aldıktan sonra tekrar türbesine girermiş.
Bu hadiseye, mahalleden şahit olan insanların sayısı oldukça fazladır. Ilıcak ve Hacıderviş Mahallesi sakinlerinden her Perşembe gecesi Hazan Gazi tepesine nur doğduğunu görenler vardır. Ayrıca “kelle koltukta savaş” hadisesinin bir anlatım şekline de menkıbelerde rastlıyoruz. Rivayete göre; Seyyid Hasan Gazi küffarla savaş esnasında kılıçla kafası kesilir. Hâsılı Darende çok büyük manevi değerlere sahiptir. Bu manevi şahsiyetler asırlardır bu beldeye huzur, bereket ve feyiz saçmışlardır. Darende’nin
