Hz. Ali, Resuli Ekrem'in Amcası Ebu Talibin oğludur. Annesi, Fatımadır. Lakabı Haydardır. Ünvanı Emirel Müminin Dir. Çocuk denecek yaşta müslüman olmuş, Hz. Peygamberin Medineye hicreti gecesi yataklarında yatmıştır.
Hicretin 2. yılında Hazreti Fatıma ile evlenmiş ve Peygambere damat olmuştur. Hz. Ali, Hulefa İ Raşidinin dördüncü südür. Halifeliği devrinde z eden fesatçılarla mücadelede bulunduğundan beş sene gibi geçen müddeti hilafetlerinde sükun ve huzur bulamamış, hükümet idaresinde Hazreti Ömer'in yolunu tutmuştur. Memurları mürakabe eder her işin emniyet ve istikamet dairesinde yapılmasını ister, halka karşı şefkat gösterirdi.
Yoksulları Beytülmalden geçindiriyor.
Her tarafta askeri birer merkez vücuda getirdi. Beytülmali muhafaza yolunda gerekli teşkilatı kurdu. Hz. Ali'nin İslamiyeti yayılmasındaki hizmeti büyüktür. Küçük yaştan itibaren Peygambere mülazemet etmiş ve O'nun yolunda geniş mikyasta talim ve terbiye ile meşgul olmuş, Resulü Ali Şan Efendimiz Kur'an ve ayeti kerimenin tefsirini öğrenmiştir.
Her ayetin sebebi nüzulünü ve Kur'anın tefsirini iyi bilenlerdendi. Kur'anı Kerim ezberinde idi; zaten Vahiy Katiplerindendir.
Efendimizden 586 hadis rivayet etmiştir. Fıkıh ve ictihad daki olgunluğunu zamanın müçtehitleri takdir etmişlerdir. Başkalarını çözemediği şeri meseleleri kolaylıkla hallederdi. Bilhassa fıkıh konularında selahiyet sahibi idi.
Hatta Hz. Ömer, ''En büyük Kasımız Hz. Alidir'', derdi.
Hz. Ali, zamanın en kudretli katiplerinden biriydi. Her söylediği nutuk bir şaheserdir. Her dinleyeni heyecana sürüklerdi. Nahiv ilminin ana hatlarını vaz etmiştir. Hz. Ali güzel ahlakın da canlı bir timsaliydi. Hayatının 25 senesini ulu Peygamberimizin nezdinde geçirmiş, o nebevi feyiz menbaından her hususta kana kana faydalanmıştır. Kendisi muttaki ve diyanet perverdi. Boş vakitlerini ibadetle geçirirdi.
Hz. Alinin serveti yoktu. Buna rağmen çok cömertti. Son derece mütevazi idi. Savaşlarında düşmanlarının ölümüne bile acırdı. Halifeliği devrinde yapacağı işleri daima istişare ederdi. Fakirlere daima yardımda bulunurdu. Hz. Ali, Kufe camiinde namaz kılarken İbni Mülcem tarafından kılıçla başından vurulmuş, ağır surette yara alarak iki gün sonra irtihal etmiştir.Şehadetleri sırasında 63 yaşında idi. Irakın Necef kasabasında medfundur. Allah Ondan Razı Olsun.