Osmanlı Devleti Kudüs'e 400 yıl hakim olmuştur.
Osmanlı için Kudüs, her zaman büyük önem taşımıştır.
Yavuz Sultan Selim Yavuz Sultan Selim Mercidabık savaşında Memluk'leri yendikten sonra tüm Şam bölgesini Osmanlı topraklarına kattı ve daha sonra Kudüs Şehrine gelerek Mescid-i Aksa ve Mukaddesatı ziyaret etti. Osmanlının Kudüs Fethi,Kudüs halkını çok sevindirdi.
Sultanın ziyaretinde onu büyük bir yemeğe davet ettiler.
Yavuz sultan selim han, Kudüs halkına ekonomik reformlar ve düzenlemelere kadar birçok konuda söz verdi.
Fakat düzenlemeleri sağlayamadan kısa süre sonra vefat etti.
Osmanlının Kudüs Fethinden sonra ispanya kralı Hristiyanların Kudüs'ü ziyaret edebilmesi için Yavuz Sultan Selimden harç karşılığında izin aldı.
Kanuni Sultan Süleyman Kudüs Şehri için birçok hizmette bulundu, bunlardan bazıları;
Kudüs Şehrinin surlarını yenilettirdi.
Kudüs kalesinin restoresini yaptırdı.
Birçok sayıda çeşme Kubbetü's Sahra'nın yer döşemesi Mescid-i Aksanın Surlarını ve Kapılarını Restore edip yenilettirdi.
Hz. Meryem validemizin kapısını açtırdı.
Silsile kubbesinin fayanslarını yenilettirdi.
Bab-ı Zehebi kapısını kapattırdı.
Kanuninin Eşi Hürrem Sultan Tekkesini inşa ettirdi. Bu tekkeden çok sayıda Fakirin yemek ve ihtiyaçları karşılanıyordu.
Kanuni Sultan Süleyman Kudüs şehrinin istikrarı ve güveni için Kudüs, yafa şehri arasındaki yolun kontrolünü El-Ebigavş kabilesine verdi.
Onlara Turistlerden gelen aidatlar karşılığında vermişti.
***
Sultan Murat Döneminde Kudüs şehrinde istikrar biraz tehlikeye girdi.
Bu sebepten dolayı Sultan Murat,
Kudüs El-Halil yolu üzerinde Şehrin güvenliği için kale inşa ettirdi.
Bu kalenin içinde mescit ve kışla bulunmaktaydı. Kalenin içinde Dizdar ve 40 asker görev yapmaktaydı.
Kanuni'nin Kudüs'te kutsal mekanlarda temizliğe ve edebe uyulması hakkındaki Fermanı
Kudüs-i Şerif beyine ve kadısına hüküm ki;
''Molla Siyami gelip haber verdi ki;
Kudüs-i Şerif'te bulunan Mescid-i Aksa,
Sahratullah-ı Müşerref ''Kubbetü's-Sahra'' ve
Hz. İsa'nın Kabri gibi kutsal mekanlara ibadet ve ziyaret için gelen bazı kadınlar o mekanları kirletip, edebe aykırı davranıyorlarmış.
Bu haber üzerine buyurdum ki;
Emrim oraya vardıktan sonra bu gibi davranışlara kesinlikle izin vermeyin.
Şayet bunun aksini duyarsam bilesiniz ki görevden alınmakla kalmazsınız.
Sen ki kadısın bu emrimi sicile kaydet ki senden sonra gelen kadılar da bu emrime uysunlar.''
Kanuni Sultan Süleyman'ın Kudüs'e 40 milyon akçe, vakfederek, burayı bayındır kılmıştır.
Yaptırdığı eserlerden sadece çeşmelerin sayısı
18. Sebil el-Silsile... Elvaad Kanuni Çeşmesi...
Babel Nezir Çeşmesi...
Kudüs Köprüsü üzerinde Sebil bil-Kadissultan… Kudüs Kalesi ve kalenin girişinde Kanuni Namazgahı...
Kale içinde bulunan Lala Mustafa Paşa Camii bulunmaktadır.
Caminin minaresinin 19. yüzyıldan bu yana Davut kulesi adıyla anılmaktadır.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in Miraca yükseldiği kutsal kayayı çevreleyen kutsal yapı.
7. yüzyılda Halife Abdul melik tarafından yaptırılmış. Bugünkü görünümünü Kanuni döneminde almış. Kanuni bu kutsal mabedin dış yüzünü mermer ve çinilerle bezemiş.
Mavi yeşil ve sarıyla karışık bu çiniler binaya bugünkü özelliğini veriyor.
Yapıya ayrı bir güzellik kazandıran ve Kanuni tarafından yaptırılan mermer kaplamalar göz dolduruyor.
Avlunun dört bir tarafına serpiştirilen çoğu Osmanlı eseri olan namazgahlarsa her dönemin izlerini taşıyor.
1525 yılından kalma bu şadırvan Kudüs valisi Kasım Paşa tarafından yaptırılmış.
Suyu yine bir Osmanlı eseri olan sultan havuzundan sağlanıyor.
Sultan havuzu, Kanuni'nin Kudüs'e kazandırdığı en önemli armağanlardan bir tanesidir.
Osmanlı Sultanı Kanuni Sultan Süleyman Kudüs şehrini çevreleyen surları 1542 yılında inşa ettirdi.
Kudüs Şehri Sultan Murad döneminde Sayda ve Akka eyaletine bağlı bir sancak bölgesiydi.
Kudüs, 1820 yılında Şam eyaletine bağlandı.
1831'de mısır prensi İbrahim paşa Kudüs ve Şam bölgesini işgal etti ve o dönemde bölgede çok sayıda çatışma oldu çünkü Osmanlı 1841 tarihinde bölgeye tekrar hakim oldu.
Sultan Abdülmecid döneminde Osmanlı Kudüs'e tekrar hakim oldu.
Sultan Abdülmecid Sultan Abdülmecid Mescidi Aksanın restoresini yaptırmıştır ve 20.000 altın harcamıştır.
Bu dönemde Kudüs şehrinin nüfusu artmıştır ve 1858 de insanlar Kudüs surları dışına yerleşmeye başlamıştır.
Kaynak, Kudüs Tarihi.
