Fıtır sadakası, Ramazan ayının sonuna yetişen ve asli ihtiyaçlarından başka en az nisab miktarı bir mala sahip bulunan her müslümanın vermesi gereken vacib bir sadakadır. 

Buna yalnız fıtra da denir. 

Bu kelime halk arasında fitre şeklini almıştır.

Fıtır sadakası ''fitre'', insanın yaradılışına bir şükür olmak üzere sevab kazanmak kasdıyla verdiği sadaka demektir.

Fitre, orucun kabulüne, ölüm sekeratından ve kabir azabından kurtuluşa bir vesiledir. 

Yoksulların ihtiyaçlarını gidermeye, 

bayram gününün neş'esinden onların da istifade etmelerine bir yardımdır. 

Bu cihetle fitre, insanî bir hayır ve medeni bir vazifedir.

Fitre Kimlere Vacibdir:

Fitre vermek için şart olan, müslüman olmak, 

hür olmak ve asli ihtiyaçlar dışında nisab miktarı 

mala sahip olmaktır. 

Akıl ve büluğ fitrede şart değildir. 

Zengin akıl hastalarının ve çocukların fitreleri, 

velileri tarafından verilmelidir.

Fitre vacib olduktan sonra nisab miktarı olan mal telef olsa bile, fitrenin ödenmesi şarttır.

Fitre Ne Zaman Ödenmelidir:

Fitre, Ramazan bayramının birinci günü sabahı, fecrin doğuşundan itibaren vacib olur. 

Fitreyi vermenin müstehab olan şekli ise,

fecrin doğuşundan itibaren namazdan çıkmadan önce fakirlere verilmesidir. 

Fakat fitrenin bayramdan birkaç gün, 

hatta birkaç ay önceden verilmesinde de bir beis yoktur. 

Böylece fakirlerin bayram ihtiyaçlarını önceden karşılamaları, noksanlarını telâfi etmeleri sağlanmış olur. 

Zamanında ödenmeyip sonraya kalan fitreler ise, mümkün olan ilk fırsatta ödenmelidir.

Bu görüş İmam Ebu Hanife'nindir. 

Diğer üç İmama göre, fitre, Ramazanın son akşamı güneşin batmasından itibaren vacib hale gelir. Ödemenin bayram namazından sonraya te'hiri de caiz değildir.

Ramazan bayramının 1. günü fecrin doğuşundan evvel vefat eden veya fakir düşen kimseye fitre vermek vacib olmaktan çıkar. 

Fecrin doğuşundan sonra vefat eden zengine ise, 

fitre vacibdir. 

Nisab miktarını bulan mal, fitrenin vacib olmasından sonra, ödenmeden telef olsa fitre sakıt olmaz.

Kimler Fitre Verir:

Nisab miktarı malı olan bir müslüman, hem kendisi için, hem fakir olan çocukları için, 

hem de hizmetçisi için fitre verir. 

Zengin olan çocukların fitreleri, İmam-ı A'zam'a göre o çocuğun malından verilir. 

İmam-ı Muhammed'e göre ise, onu da babası verir.

Büluğa girmekle beraber akli dengesi yerinde olmayan çocukların fitresini de yine babası verir. Henüz doğmayan çocuk için ise, fitre verilmez.

Bir kimse, kendi evinde otursalar bile, babası, anası, dedesi, ninesi için fitre vermekle mükellef değildir. Akrabalar da böyledir. 

Babaları hayatta olsun olmasın dede, 

oğlunun fakir çocukları torunları için fitre vermekle mükellef değildir.

Bir kimse kendi hanımıyla büyük ve akıllı olan oğlunun fitresini vermekle mükellef değildir. Çünkü bunlar kendilerine sahip ve tek başlarına tasarrufa yetkilidirler. 

Fakat bunların müsaadesini alarak kocanın veya babanın onlar yerine fitre vermesi caiz olur. 

Aslolan herkesin kendi fitresini kendi malından ödemesidir.

İmam-ı Şafii'ye göre kadının fitresini kadın zengin bile olsa kocası öder. 

Fitre zekat gibi veren tarafından niyet edilmelidir. 

Fitreyi aralarında evlilik veya babalık oğulluk 

''usul - füru'' ilişkileri olanlar birbirlerine veremezler. Mesela bir kimse fitresini fakir olan kocasına veya babasına veya oğluna veremez.

Fitre Nasıl Ödenir:

Bir kimse fitresini bir fakire verebilir. 

Fakat bir fitre bölünerek birkaç fakire verilemez. Müteaddit kimseler fitrelerini birleştirip tek bir fakire verebilirler.

Fitreler başka yerlere gönderilmesi mekruhtur.

Fitre başlıca 4 madde üzerinden verilir:

Buğday veya buğday unundan. 

Bunun vacib olan miktarı, yarım sa' 520 dirhem; 

1667 gr.'dır.

Arpadan veya arpa unundan. 

Bunun miktarı ise, bir sa' 1040 dirhem; 

3333 gr.'dır.

Her türlü kuru üzümden. 

Bunun miktarı da bir sa' 3333 gr.'dır.

Kuru hurmadan. Bunun miktarı ise, yine 

1 sa' 3333 gr.'dır.

Bu 4 gıda maddesinden herhangi birine göre fitre verilebilir. 

para olarak ödenmesi, daha da efdaldir.

Yaşlılıktan veya hastalıktan dolayı Ramazan orucunu tutamayan kimseden fitre düşmez. 

Onların da bu vacibi yerine getirmeleri icabeder.

Fitre, İslam memleketlerinde yaşayan gayr-ı müslimlere verilebilirse de küfür diyarındaki gayr-i müslimlere verilemez.

Fitrenin rüknü temliktir. 

Fitreyi fakirin mülkiyetine geçirmeden fitre ödenmiş olmaz.

Kaynak; Sorularla İslamiyet.